Gitaarversterker

Welke gitaarversterker past bij mij?
Een nieuwe gitaarversterker kopen doe je waarschijnlijk niet elke dag. Daarom is het een leuk proces. Maar voor veel gitaristen is het ook een lastig proces dat veel vragen oproept. Wat past bij je? Wat is goed? Kun je beter een buizenversterker of transistorversterker aanschaffen? Welke mogelijkheden moet de gitaarversterker hebben? Ben ik beter af met een combo of past een losse versterker met aparte luidsprekerkast beter bij mij? Over smaak valt niet altijd te twisten, maar er zijn wel een aantal zaken waar je op moet letten bij de aanschaf van een nieuwe versterker.

Speel je electrisch of semi-akoestisch gitaar of beiden?
Als je uitsluitend semi-akoestisch gitaar speelt, dan is de keuze eenvoudig. Tenzij je experimenteel bezig bent of een uitzondering bent, zul je niet vervormd (met ´scheur´ of ´distortion´) op je akoestische gitaar willen spelen. Je hebt dan ook geen versterker nodig die dit ondersteunt. Speel je electrisch gitaar dan wil je waarschijnlijk wel een versterker hebben die je gitaargeluid kan vervormen. Zelfs jazz en klassieke-blues gitaristen gebruiken soms een lichte, vaak subtiele, vorm van vervorming over hun gitaargeluid. Sowieso is het, als je een elektrische gitaar hebt, wenselijk om vervormd te kunnen spelen.

Welke stijl speel je op je gitaar?
Dit is waarschijnlijk een zeer grote factor die bepaalt wat jij mooi vindt en waar jouw voorkeur naar uit gaat. Laat je vooral niet leiden door welke versterker bekende gitaristen of wellicht jouw persoonlijke gitaarheld gebruikt. Vaak zijn het endorsement deals waarbij de fabrikant zijn product mag verkopen door gebruik te maken van de naamsbekendheid van de gitarist. In ruil daarvoor mag de de gitarist meestal gratis gebruik maken van de versterkers van dit merk. Bij de echt grote namen onder de gitaristen wordt hun persoonlijk mening nog eens meegenomen in de product ontwikkeling (er wordt een ´signature model´ ontwikkeld door de fabrikant voor de gitarist). Er spelen dus commerciële belangen mee. Eddie van Halen speelde ooit over Marshall, stapte later over naar Peavey en speelt tegenwoordig over een Fender (onder het eVh label). Slash speelt over een Marshall. John Petrucci over een Mesa Boogie. Stevie Ray Vaughan gebruikte Fender. The Beatles speelden over Vox versterkers. Mark Knopfler speelde over Selmer, Fender, Music Man, Mesa Boogie en Soldano versterkers. Laat dus vooral je eigen gehoor bepalen wat je mooi vindt. Ga naar een gitaarwinkel en probeer verschillende merken en modellen uit. De perceptie is dat een Fender gitaarversterker meer gebruikt wordt voor een cleaner geluid en bijvoorbeeld een Marshall voor vervormd geluid. Maar alle merken hebben tegenwoordig zoveel verschillende modellen gitaarversterkers dat je ze geen stempel kunt geven wat betreft de stijl.

Wil je een buizenversterker of een transistorversterker?
Een buizenversterker zit qua techniek geheel anders in elkaar dan een transistorversterker (zie ook de artikelen over gitaarversterkers). De meeste grote gitaristen zweren bij het vervormde geluid van een buizenversterker. Dit is zeer karakteristiek en herkenbaar. Een zogenaamde modeling transistor versterker kan dit geluid redelijk benaderen, maar mist vaak de ´levendigheid´ die buizen met zich meebrengen. Er zijn voor en nadelen voor beiden. Het grote voordeel van een transistorversterker is dat deze qua gewicht een stuk lichter is, deze een stuk goedkoper zal zijn en ze vaak een geweldig mooie (cleane) heldere toon kunnen genereren. Het grote nadeel is dat ze vaak ´karakter´ missen en de toonregeling beperkter is dan bij een buizenversterker. Het grote voordeel van een buizenversterker is de diversiteit en levendigheid (het ´karakter´) van het geluid. Je moet dit verschil echt horen en ervaren om het te begrijpen. Ga dus naar een gitaarwinkel en ontdek zelf de verschillen. Het grote nadeel van buizenversterkers is dat ze vaak zwaar en duur zijn en het allerbeste klinken als ze heel hard staan (of in elk geval met het volume van de eindversterker vol open). Daarnaast vergen ze meer onderhoud dan een transistorversterker omdat de buizen niet het eeuwige leven hebben. Het grootste nadeel van een buizenversterker is dat het vaak lastig is om een mooi clean (helder) geluid te krijgen zonder enige vervorming.

Hoeveel basisgeluiden wil jij uit je versterker halen?
Gitaarversterkers hebben vaak meerdere kanalen. Meestal twee of drie. Bij een versterker met twee kanalen heb je normaal gesproken een clean (helder) kanaal en een vervormd kanaal. Een versterker met drie kanalen heeft meestal een clean, middelmatig-vervormd en zwaar-vervormd kanaal. Afhankelijk van de versterker is er een aparte toonregeling (bas, midden, hoog) per kanaal mogelijk. Hoeveel verschillende basisgeluiden heb jij nodig voor jouw spel? Twee of drie? De meeste gitaristen kunnen met twee kanalen voldoende vooruit. Daarnaast werken ze met effecten (pedalen of in een 19inch rek) om hun eindgeluid te creëren.

Gebruik je gitaareffecten?
Veel gitaristen gebruiken effecten als onderdeel van hun spel en geluid. Denk aan een echo, een galm, een wahwah, extra vervorming, een chorus effect, etc. Als je gitaareffecten gebruikt, dan is het belangrijk om een effects-loop op je versterker te hebben. De meeste versterkers hebben deze standaard ingebouwd (meestal achterop), maar het is raadzaam om het voor de zekerheid te controleren. Als je een versterker hebt zonder effect-loop kun je de effecten nog wel tussen de gitaar en de versterker plaatsen, maar sommige effecten komen beter tot hun recht in een effectsloop (in een ander artikel op de website kun je hier meer over teruglezen).

Gebruik je de versterker met name thuis, in de studio of live?
Waarvoor je de versterker gaat gebruiken bepaalt ook voor een groot gedeelte je keuze. Speel je met name thuis dan heb je waarschijnlijk niet heel veel aan een buizenversterker. Een buizenversterker komt immers pas tot zijn recht als hij vol open staat. En daar worden de buren waarschijnlijk niet blij van. Een versterker tot 20 watt met 1 luidspreker is dan meer dan voldoende. Speel je in de studio dan hangt het een beetje af van de afmeting en setup van de studio. Speel je live dan hangt het weer af van het type podium waar je op staat en of het zaalgeluid versterkt of onversterkt wordt weergegeven. Voor een klein podium of voor het jammen met vrienden of medemuzikanten het je aan een 50 watt gitaarversterker met 1-4 luidsprekers normaal gesproken voldoende. Speel je met een PA (zaalversterking) dan is dat ook prima. Speel je in grote ruimtes en op grotere podia dan komt een versterker tot 100 watt met vier luidsprekers meer tot zijn recht. Besef wel dat een buizenversterker veel meer geluid produceert (harder) dan een transistorversterker.

Andere aspecten om over na te denken.
Uiteraard speelt de prijs een grote rol. Iedereen heeft een ander budget en daar wil je bij de aanschaf van een gitaarversterker toch wel rekening mee houden. Een ander aspect dat van invloed kan zijn op je keuze is of je stereo of mono wilt spelen. Veel gitaareffecten genereren een stereo geluid, maar de meeste gitaarversterkers ondersteunen alleen een mono weergave. Er zijn combo versterkers met twee of vier gesplitste luidsprekers voor een stereo geluid. Meerdere losse luidsprekers of luidsprekerkasten (speakerkasten) is een betere manier om stereo te spelen omdat het geluid dan ook daadwerkelijk als ´links´ en ´rechts´ de ruimte in gaat. Ook moet je gitaarversterker een stereo uitgang (twee uitgangen dus) hebben om een stereo signaal te kunnen versturen naar je luidsprekers. Nog een ander aspect om over na te denken is het verschil tussen een open en gesloten luidsprekerkast. Een luidspreker met een open achterkant klinkt heel anders dan eentje met een gesloten achterkant. Maar ook dit moet je zelf horen en ervaren! En ´last but not least´, dan hebben we nog het gewicht van een gitaarversterker. Buizenversterkers zijn vaak zwaar. Hoe vaak ga je met je gitaarversterker op pad en is het gewicht (of de ruimte in je auto) een belemmerende of storende factor?

Maar welke versterker past nu bij mij?
Wellicht dat dit artikel meer vragen en onduidelijkheden oproept dan je lief is, maar dat is ook precies de bedoeling. Het zou jammer zijn om met een verkeerde gitaarversterker thuis te komen. Wellicht een versterker die leuk is als je hem net hebt gekocht, maar die beperkingen blijkt te hebben een tijdje later. Ik spreek uit ervaring en heb heel wat versterkers versleten. Wellicht heb je nu niet meteen alle antwoorden paraat, maar in elk geval kun je (jezelf) wel de juiste vragen stellen.

Denk minimaal over al deze zaken goed na:
- Electrisch of semi-akoestisch of beiden?
- Buizen of transistor?
- Wat speel ik en hoeveel basisgeluiden heb ik daarvoor nodig?
- Waar speel ik en welke gitaarversterker past daar het beste bij?
- Gebruik ik nu of in de toekomst gitaareffecten?
- Speel ik mono of wil ik stereo spelen?
- Vind ik een open of gesloten geluid mooier?
- Wat is mijn budget?
- Hoe zwaar en groot mag mijn versterker zijn?
- Hoeveel geluid moet mijn versterker kunnen produceren?
- Wil ik toonregeling en bijvoorbeeld een reverb en chorus effect op mijn versterker?
- Wil ik een versterker met een voetpedaal voor de bediening?

Maar het allerbelangrijkste is om te luisteren, te proberen en vragen te stellen. Ga naar een grote muziekwinkel, probeer de verschillende soorten gitaarversterkers uit en laat je ook in de winkel adviseren. En denk aan je oren als je de volumeknop vol open zet!


Bron: http://www.gitaarprofessor.nl